آشنایی با خواص دارویی گیاه جینکو

جینکو Ginkgo Biloba
بیشتر از چهارصد مورد تحقیقات منتشر شده در باره عصاره جینکو انجام گرفته است که این مطالعات تحقیقاتی گیاه مزبور را در زمره بهترین مورد گیاهی تحقیق شده در میان داروهای گیاهی قرار داده است. این گیاه متداول ترین داروی گیاهی در آلمان و فرانسه است و در میان پنج مورد پر نسخه در آن کشورها قرار دارد.

عصاره جینکو به درمان ناراحتیهای گردش خون بویژه نارسائی خون در مغز که سبب از دست دادن قدرت حافظه، وزوزگوش، اختلال هوشیاری، سردرد و افسردگی بویژه در افراد مسن می گردد، کمک می کند. این گیاه دارای خواص ضد اکسیدی قوی نیز است و از آسیب دیدگی سیستم عصبی مرکزی، قلب و عروق و همچنین از اثرات پیری جلوگیری می کند.

عصاره جینکو روند جریان خون را از طریق تقویت رگهای خون و کاهش چسبندگی پلاکتهای خون (که جریان خون را حتی در صورت وجود سختی رگها تسهیل می کند)، بهبود می بخشد. این گیاه نه تنها به بهبود روند جریان خون به مغز کمک می کند بلکه جریان خون به اندامها را افزایش می دهد و در پیشگیری یا درمان بیماریهای قلبی و سکته مغزی مؤثر واقع میشود. این گیاه همچنین در پیشگیری از آسیبهای مغزی افرادی که پا به سن می گذارند فوق العاده مؤثر واقع میشود.

براساس برخی از مطالعات جزیی معلوم گشته است که عصاره جینکو می تواند ناتوانی ناشی از جریان مختل خونی را کمتر کند. این عصاره همچنین می تواند برخی از علایم پیش قاعدگی، به ویژه احتباس مایعات بدن را کاهش دهد.

معرفی گیاه

جینکو قدیمی ترین گونه درختی است. این گیاه از قدرت سازگاری فوق العاده ای، برخوردار است به طوری که حتی در عصر یخبندان و بمب اتمی هیروشیما، بقای خود را حفظ کرد. یک درخت واحد ژینکو می تواند تا ۱۰۰۰ سال عمر کند و ارتفاع آن به ۱۲۰ پا برسد.

این گیاه دارای شاخه های کوتاه با برگهای پنکه ای است و میوه غیرخوراکی دارای بوی تندی تولید می کند. میوه این گیاه حاوی تخم داخلی خوردنی است.

هر چند که طب گیاهی چین در طول قرنهای متمادی هم از برگ جنیکو و هم از تخم آن استفاده کرده است، لیکن تحقیقات کنونی روی عصارة ‌جنیکوی استاندارد معطوف شده است که از برگ آن حاصل میشود. عصارة‌ مذکور فوق العاده غلیظ و به مراتب مؤثر تر از سایر فرآورده های حاصل از سایر برگها است.

ترکیبات گیاه

جنیکو مرکب از �گلیکوزید جنیکو�، چندین نوع مولکول �ترپین� مختص این گیاه (گینکولید و بیلوبالید) و اسیدهای عالی است. تصور می رود مولکولهای ترپین خاص باعث میشود جنیکو از خاصیت مبارزه با بسیاری از اثرات پیری برخوردار باشد. این ویژگی ترپین شامل بهبود گردش خون، کاهش تورم و حفاظت از آسیب دیدگی سلولهای مغز در اثر کمبود اکسیژن می گردد.

اشکال موجود

عصارة جنیکوی استاندراد شده باید حاوی ۲۴ درصد گلیکوزید فلاون جنیکو (عصاره ۵۰:۱) و ۶ درصد لاکتون ترپین باشد. چندین نوع مختلف عصاره جنیکوی تجاری در ایالت متحده قابل دسترسی است. انواع کپسولها وتنتور این گیاه دارویی نیز یافت می شود.

نحوة‌ مصرف

عصاره جنیکو بخش اعظم آسیبهای ناشی از پیری بویژه صدمات وارده بر سیستمهای جریان خون و عصبی را ترمیم می کند. عصاره مزبور همچنین سبب تقویت رگهای خونی می شود. در نتیجه غالباً برای افراد مسن تر که از علایم زوال عقل نظیر اختلال هوشیاری، از دست رفتن حافظه انواع سردرد، افسردگی و وزوز گوش رنج می برند، توصیه میشود.

پزشک معالج شما قبل از توصیه عصاره جنیکو تشخیص خواهد داد که این حالات به اختلال جریان خون مغز بستگی دارد یا به حالتی دیگر. بیمارانی که از گرفتگیهای پا ناشی از نارسایی جریان خون رنج می برند نیز در اثر مصرف عصارة جنیکو سیستم جریان خون و سیستم عصبی را تقویت و از آنها مراقبت می کند، در پیشگیری از بیماری و سکته قلبی و شروع زوال عقل نیز مؤثر واقع میشود.

بروز نتایج اولیه چهار تا شش هفته طول می کشد، اما باید فراتر از این زمان جمع آوری نتایج حاصله تداوم یابد. در طول شش ماه اول نباید انتظار تغییرات زیادی داشت.

* مصرف روزانه دو تا سه بار عصارة ۵۰:۱ استاندارد جمعاً به میزان ۱۲۰ میلی گرم حاوی ۲۴ درصد گلیکوزید فلاون. اگر به بیماری زوال عقل شدید یا آلزایمر مبتلا هستید، می توانید میزان مصرفی روزانه را به ۲۴۰ میلی گرم برسانید.

* انواع کپسول گیاه خشک حاوی ۱۰ میلی گرم عصاره استاندارد (۱ تا ۳ کپسول روزی سه بار).

* تنتور (۱:۵): ۲ تا ۴ میلی لیتر روزی سه بار.

* عصاره مایع ۰۱:۱): ۱ تا ۳ میلی لیتر روزی سه بار.

نکات احتیاطی

عصاره جینکو خیلی بی خطر و عوارض جانبی آن خیلی نادر است. در موارد معدودی عوارضی نظیر ناراحتی مجرای معده ای- روده ای، انواع سردرد و سرگیجه گزارش شده است. اما تصور نمیشود عصارة جینکو سبب تغییر ضربان قلب و فشارخون یا تغییر میزان کلسترول و تری گلیسرید گردد. از آنجا که این عصاره از تجمع پلاکتهای خونی (چسبندگی) جلوگیری می کند، پاره ای نگرانیها وجود دارد که مبادا جینکو سبب افزایش خونریزی داخل مغزی شود.

عصارة مزبور را با احتیاط بیشتر با سایر عوامل رقیق کننده خون نظیر (کومادین) مصرف کنید. میوه جینکو را با دست جابجا نکنید یا آنرا قورت ندهید. کمیسیون آلمانی E گزارش می دهد که حساسیت بیش از حد نسبت به فرآورده های جینکو تنها دلیل شناخته شده اجتناب از مصرف عصارة آن است.

اگر باردار هستید باید در مصرف جینکو احتیاط کنید، چون ما اطلاعات مؤید اثرات عصاره جینکو در دورة بارداری دسترسی نداریم. از تجویز عصارة مزبور به نوزادان و کودکان پرهیز کنید.

تداخل های احتمالی

شناخته شده نیست